برهان واسطه فیض چگونه بر وجود امام زمان(عج )دلالت دارد
در نگاه فلاسفه عالم دارای چهار مرحله است؛ عالم ربوبی، عالم عقل، عالم مثال و عالم طبیعت. همچنین در دیدگاه آنان، عقول دهگانه هر یک معلول عقل پیش از خود و خداوند علت فاعلی و قریب عقل اول است. بر اساس این دیدگاه در نهایت عقل دهم، علت فاعلی بر عالم مثال و عالم مثال نیز علت عالم طبیعت و ماده است؛ چراکه عالم، عالم اسباب و مسببات است و خداوند این نظام را بر اساس آن بنا نهاده است.
حال اگر کسی سؤال کند که چرا خداوند مستقیماً و بدون واسطه، عالم طبیعت را ایجاد نکرده است؟ در جواب میگوییم بهجهت آنکه بین عالم ربوبی و عالم ماده سنخیّت وجود ندارد؛ ازاینرو عوالم مختلف را بهجهت برقراری سنخیت بین عالم ربوبی و عالم ماده و طبیعت، آفرید.
از میان موجودات عالم ماده، تنها انسان است که با عالم مثال سنخیت دارد و برای ایجاد سنخیت کامل، احتیاج به انسان کامل است؛ زیرا او واسطه فیض بر مجموعه انسانهای دیگر است و در این زمینه فرقی بین فیض تکوین و تشریع نیست.
بهعبارتدیگر همانگونه که قانون سنخیت بین علت و معلول و نیز نظام اسباب و مسببات در عالم تکوین اقتضا میکند که بین عالم ربوبی و عالم طبیعت عوالم دیگری باشد تا فیض وجود از راه آنها کانالیزه شده و به عالم طبیعت برسد، در مورد فیض معنوی خداوند و تصرفات او در قلوب انسان نیز با واسطه انجام خواهد گرفت که همان وجود انسان کامل است.
البته فیض تشریع نیز از این کانال به انسان میرسد. از این بیان بهخوبی معنای حدیث: «لولاک لما خلقت الأفلاک؛ [ای پیامبر!] اگر تو نبودی هرگز افلاک را خلق نمیکردم»[۱] روشن میشود؛ زیرا وجود این انسانهای از همهجهت کامل و سبب فیض الهی بر عالم ماده و افلاکند و حضرت زهرا سلاماللهعلیها نیز حلقه وصل بین عالم عقل و نبوت با عالم امامت و انسان کامل است.
۱. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۱۶، ص۴۰۶
نفی پیروی بی قید و شرط از دیگران
حدیث,احادیث
(كانَ عَليُّ بْنَ الْحُسَيْنِ - عَلَيْهِ السَّلامُ - اِذا بُشِّرَ بِوَلَدٍ لَمْ يَسْئَلْ اَذَكَرٌ هُوَ اَمْ اُنْثَي بَلْ يَقُولُ اَسَويٌّ فَاِذا كانَ سَويّاً) قالَ:الْحَمْدُ لِلّه الَّذي لَمْ يَخْلُقهُ مُشَوَّهاً.
(وقتي امام سجاد - عليه السلام - را به ولادت مولودي بشارت ميدادند، نميپرسيد پسر است يا دختر، بلكه از اندام معتدل و ساختمان سالم او سؤال ميكرد. چون خبر سلامتش را ميشنيد)، ميگفت: خدا را شكر كه او را قبيح و ناموزون نيافريده است.
«مكارم الاخلاق، ص 119»
همراهی با فرزندان
24. قالَ رَسُولُ اللهِ - صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِه - : رَحِمَ اللهُ مَنْ اَعانَ وَلَدَهُ عَلي بِرِّه. قالَ كَيْفَ يُعينُهُ عَلي بِرِّه؟ قالَ يَقْبَلُمَيْسُورَهُ وَ يَتَجاوَزُ عَنْ مَعْسُورِه وَ لا يُرْهِقُهُ وَ لا يَخْرُقُ بِه.
رسول اكرم - صلي الله عليه و آله - فرمود: خداي رحمت كند كسي را كه فرزندش را در نيكي به خود ياري ميكند. راوي حديث پرسيد: چگونه فرزندمان را در نيكي به خود ياري نماييم؟ حضرت فرمود: آنچه را كه كودك در قوه و توان داشته و انجام داده است از او قبول كند، آنچه انجام آن براي كودك سنگين و طاقت فرسا است از او نخواهد، او را به گناه و طغيان وادار نكند و به او دروغ نگويد و در برابر او مرتكب اعمال جاهلانه (و احمقانه) نشود.
«الكافي، ج 6، ص 50
آموزش
27. رُوِيَ عَنِ النَّبِيِّ - صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِه - اِنَّهُ نَظَرَ اِلي بَعْضِ الْاَطْفالِ فَقالَ: وَيْلٌ لِاَولادِ آخِرِ الزَّمانِ
رسول اكرم به تعدادي از كودكان نگاه کرد، سپس فرمود: واي بر فرزندان آخرالزمان از پدرانشان. عرض شد يا رسول الله از پدران مشرك آنها؟ فرمود: نه بلكه از پدران مسلمانشان كه هيچ چيز از فرائض مذهبي را به آنان نميآموزند و اگر خود فرزندان پارهاي از مسائل ديني را فرا گيرند آنها را باز ميدارند و تنها به اين قانع هستند كه فرزندانشان متاع ناچيزي از دنيا بدست آورند، من از اين قبيل پدران بري هستم و آنان نيز از من بيزارند.
«مستدرك الوسائل، ج 2، ص 625»